Van Tafelberg naar Tygerberg (3)

Mijn eerste dienst in het Tygerberg ziekenhuis heb ik overleefd. Zonder kleerscheuren wel te verstaan. De doordeweekse diensten worden gewoon aansluitend aan de normale werkdag gedaan. Om 16 uur wordt er een overdrachtsronde gelopen langs de verschillende afdelingen, waarbij de ziekste kinderen worden overgedragen. De start van deze dienst was heftig: tijdens de overdrachtsronde werd ik opgepiept voor een reanimatie op de afdeling neonatologie. Na een moeizame reanimatie de patiënt richting IC getransporteerd en aan de goede zorgen van een collega overgedragen. In die tussentijd was mijn supervisor al naar huis gegaan. Reanimeren doe je hier gewoon alleen, met collega’s die minder ervaren zijn dan jijzelf. De rest van de dienst was een stuk rustiger. Een beetje gepuzzel wat te doen met telefoontjes uit andere ziekenhuizen en welke patiënt waar gezien moet worden. Als arts assistent werk je hier veel zelfstandiger dan in Nederland. Je doet je eigen ding, begeleidt minder ervaren colega’s en vraagt af en toe een achterwacht om advies. Dat is op zich prima, maar even wennen omdat het toch wel heel anders is dan in Nederland, waar je supervisor veel meer naast je staat. Ook het gezondheidszorgsysteem zit heel anders in elkaar. Het Tygerberg ziekenhuis is een tertiar ziekenhuis, dat wil zeggen een academisch ziekenhuis waar complexe patiënten vanuit andere ziekenhuizen in de Weskaap naar toe verwezen worden. Daarnaast worden ook de patiënten uit de eigen regio gezien. Er zijn heel veel verschillende ziekenhuizen en klinieken in de buurt, ieder met hun eigen mogelijkheden en beperkingen waar ik natuurlijk nog helemaal geen zicht op heb. Zodra je de afdeling infectieziekten (waar ik overdag werk) verlaat, zie je gelukkig dat er nog heel wat andere ziektebeelden te zien zijn en dat echt niet iedereen HIV-positief is!
Het grootste deel van mijn nachtdienst heb ik zitten wachten. Ik kreeg aan het begin van de avond een patiëntje verwezen uit een nabijgelegen ziekenhuis. Het meisje was ernstig ziek met tekenen van tuberculeuze hersenvliesontsteking en moest dringend een CT-scan van de hersenen ondergaan om te zien af een operatie nodig was. Aangezien het andere ziekenhuis niet over een CT-scan beschikt werd mij gevraagd haar over te nemen. Dat was geen enkel probleem, er was een bedje beschikbaar op 1 van de afdelingen. Het andere ziekenhuis ligt ongeveer 4 kilometer bij het Tygerberg ziekenhuis vandaan, en toch duurde het ruim 5 uur voor ze op mijn afdeling was! Zo lang duurt het voor er een ambulance beschikbaar is voor een ernstig zieke patiënt. Vervolgens een spoed CT-scan geregeld… nou spoed… toen mijn dienst er op zat en ik ’s ochtens weer naar mijn eigen afdeling ging was de scan nog niet gedaan. Erg frustrerend! Gelukkig verbeterde de toestand van het meisje gedurende de nacht iets, maar het had net zo gemakkelijk anders kunnen verlopen met zelfs fatale gevolgen.
Na de dienst eerst nog visite lopen op je eigen afdeling. Ik had pech, het schoot allemaal niet op, waardoor ik pas om half 2 naar huis kon. Helemaal gaar, na anderhalf uur slaap en ongeveer 30 uur binnen de muren van het ziekenhuis te hebben doorgebracht!
Het werken op de afdeling is erg leuk. Ik ken de patiënten en hun moeders inmiddels goed en het is gezellig werken met de zusters. Ook met mijn consultant (supervisor) kan ik prima samenwerken. Mijn collega op de afdeling, een dokter uit Ruanda, slaat de plank nogal eens mis, met soms potentieel ernstige gevolgen. Ik moet dus ongeveer alles wat hij doet controleren en dan nog gaat er wel eens wat fout. Gelukkig tot nu toe niet met vervelende gevolgen. Wat minder leuk is is het voortdurende gebrek aan materiaal. Variërend van infuusnaalden tot enveloppen, van laboratoriumformulieren tot fysiologisch zout, de helft van de tijd grijp je mis omdat de voorraden op zijn. Vaak weten de zusters toch wel weer iets uit een of andere geheime voorraad te vissen, maar het kost ongelooflijk veel tijd.
Dat ik hier voor hete vuren zou komen te staan had ik natuurlijk wel verwacht. Maar het was toch wel even flink slikken toen in mijn 2e week een baby letterlijk onder mijn handen doodging, terwijl ik probeerde IC-zorg te leveren op de afdeling. Voor de IC kwam de patiënt niet meer in aanmerking, daarvoor was de prognose al te slecht. Moeder afwezig tijdens het overlijden en alles wat ze deed was schreeuwen, heel hard schreeuwen toen ze mijn stem aan de telefoon hoorde. Ik kreeg de kans niet om te vertellen waar ik voor belde, ze wist het meteen al. Door merg en been ging haar geschreeuw. Wat ik vooral heel verdrietig vond, was het feit dat het kind alleen was in de laatste levensfase. Alleen een dokter en verpleegkundigen, die je laatste uren nog ellendiger maken ook. Geen liefdevolle handen van een ouder die je vasthouden. Zo schijnt het hier vaak te gaan. Moeders die maandenlang dag en nacht bij hun kind zijn, vertrekken vaak 1 of 2 dagen voor het overlijden van hun kind. Alsof ze het voelen aankomen en er niet bij willen zijn.
De afgelopen 2 weken heb ik een bezoek gebracht aan een tehuis voor chronisch zieke kinderen. Kinderen die niet meer thuis terecht kunnen, kunnen hier terecht. Een keer per week komt er een dokter om de zieke kinderen te zien. De problemen variëren van looporen tot snotneuzen en van waterpokken tot diarree. Niet heel schokkend dus, maar wel allemaal kinderen met een onderliggende ernstige ziekte. Erg leuk om een bezoek te brengen. Het is hier schoon en gezellig, er wordt gedanst en gespeeld en de kinderen genieten er duidelijk van. Dat verwarmt je hart weer na een berg sociale ellende.
Mijn periode op de afdeling infectieziekten zit er bijna op. Vanaf dinsdag ga ik naar neonatologie, om daar de komende 2 maanden te blijven. Ik ben erg benieuwd om te zien hoe het er daar aan toe gaat!